ไวรัสตับอักเสบ (hepatitis)

ไวรัสตับอักเสบ

หากในช่วงเวลา 1-2 สัปดาห์ติดต่อกัน คุณมีอาการมีไข้ อ่อนเพลีย คลื่นไส้อาเจียน เบื่ออาหาร ท้องร่วง หากมีอาการเหล่านี้มากกว่า 2 อาการ คุณอาจกำลังเสี่ยงเป็นโรคนี้อยู่

โรคนี้เป็นภัยร้ายใกล้ตัวที่ทุกคนควรจะรู้ เพราะติดได้ง่าย ไม่ว่าผ่านการรับประทานอาหาร การดื่มน้ำ การใช้เข็มฉีดยา การร่วมเพศหรือการใช้เครื่องมือแพทย์บางชนิด โรคนี้เป็นนี้เคยคร่าชีวิตผู้คนมาแล้วหลายครั้ง โดยโรคนี้มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า เฮปาติติส(Hepatitis) ซึ่งมีหลายชนิด แต่ที่นักวิชาการพบแล้ว คือ A,B,C,D,E

ไวรัสตับอักเสบA เป็นสายพันธุ์ที่พบได้บ่อย สามารถติดต่อกันได้ผ่านระบบทางเดินอาหาร โดนรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่มีเชื้อดังกล่าวปะปนอยู่ ภายหลังได้รับเชื่อผู้ป่วยจะมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง คล้ายเป็นโรคดีซ่าน และจะตรวจพบเชื้อในอุจจาระของผู้ป่วย แต่ไม่พบเชื่อในเลือดเหมือนไวรัสตับอักเสบ B,C,D มักพบในแหล่งชุมชนแออัดที่ขาดการรักษาสุขอนามัย

ไวรัสตับอักเสบB มีการตรวจพบเชื่อนี้ทั้งจากในเลือด น้ำเหลือง น้ำลาย น้ำนม น้ำอสุจิ และเมือกในช่องคลอด ดังนั้นการติดเชื้อจึงเกิดได้หลายทาง เช่น การมีเพศสัมพันธ์ ใช้เข็มฉีดยา เครื่องมือแพทย์บางชนิด แม้แต่การใช้มีดโกนร่วมกัน นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากการถ่ายเลือดให้กันได้ และติดต่อจากมารดาถึงทารกในครรภ์ได้ด้วย หากช่วงก่อนหรือในระหว่างที่ตั้งครรภ์มารดาได้รับเชื้อมา ซึ่งวิธีการติดและแพร่เป็นวิธีเดียวกับโรคเอดส์

ไวรัสตับอักเสบC สามารถพบได้ในเลือด และในสารคัดหลั่งจากการมีเพศสัมพันธ์ด้วยเหตุนี้การติดและแพร่จึงเป็นในทำนองเดียวกับเชื้อ B แต่ระยะฟักตัวของเชื้อนี้ต้องใช้เวลานานกว่าอาการจะปรากฏ ส่วนผู้ป่วยที่แสดงอาการจะคล้ายเป็นโรคตับอักเสบเรื้อรังรักษาไม่หาย แต่ที่น่ากลัวคือในระหว่างที่บุคคลหนึ่งได้รับเชื้อมาแล้ว แม้จะไม่มีอาการก็สามารถเป็นพาหะแพร่เชื้อได้โดยไม่รู้ตัว ประมาณว่าประชากรราว 1 ใน 100 คน เป็นพาหะของไวรัสสายพันธุ์นี้ ซึ่งเชื้อจะติดต่อกันผ่านการบริจาคเลือด การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน การสักผิวหนังด้วยของมีคน รวมถึงการมีเพศสัมพันธ์โดนไม่ได้ป้งอกันก็สามารถติดเชื้อได้

ไวรัสตับอักเสบD โดยปกติมักไม่ติดเชื้ออย่างเดียว แต่จะพบการติดเชื้อร่วมกันกับ ชนิด B ด้วยเสมอ จึงทำให้มีอาการรุนแรงกว่าเชื่อชนิดอื่น และอาจทำให้ตับมีการติดเชื้อเรื้อรังหนำซ้ำยังเสี่ยงต่อการเป็นโณคตับแข็งได้ค่อนข้างสูง

ไวรัสตับอักเสบ E เป็นเชื้อไวรัสตับอักเสบที่แตกแขนงมาจากเชื้อไวรัสตับอักเสบสายพันธุ์อื่น พบในประเทศอินเดีย ปากีสถาน เนปาล ประเทศในกลุ่มเอเชียอาคเนย์ อเมริกาใต้ และแอฟริกา โดยการติดเชื้อจะเหมือนการติดเชื้อไวรัส A ซึ่งติดต่อกันผ่านน้ำและอาหารที่มีเชื้อนี้ปนเปื้อน หากเกิดติดในระหว่างตั้งครรภ์จะพบอัตราการเสียชีวิตสูงถึงร้อยละ 20 แต่สำปรับคนปกติอัตราการเสียชีวิตจะมีเพียง ร้อยละ 1-2 เท่านั้น

สัญญาณเตือนภัย โดยทั่วไปอาการของผู้ป่วยโรคนี้ ในช่วงแรกจะมีไข้ อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ท้องร่วง อาการดังกล่าวจะเป็นอยู่นานประมาณ 1-2 สัปดาห์ หรือนานกว่านั้น ซึ่งอาจทำให้เข้าใจปิดคิดว่าเป็นไข้หวัดใหญ่ ต่อมาจะมีอาการดีซ่าน ตัวเหลืองตาเหลืองเห็นได้ชัดอีกหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากร่างกายไม่สามารถกำจัดสารบิลิรูบีนออกจากเลือดได้ หากไม่รีบรักษาให้หายขาดอาจป่วยเรื้อรัง หรือเฉียบพลันรุนแรงถึงขั้นตับวายเสียชีวิตได้ แต่ไวรัสตับอักเสบบางสายพันธุ์อย่างพันธุ์ C อาจแฝงอยู่ในตับได้ โดยไม่ทำให้เกิดอาการใด ๆ แต่สามารถเป็นพาหะของโรคได้

19 May 2023